“Yapay zekâ bilhassa başka insanlar
hakkında sezgi gerektiren işlerde daha iyi bir performans
sergileyebilir. Yayaların dolaştığı bir sokakta araba sürmek,
yabancılara borç para vermek ve iş anlaşması pazarlığı yapmak
gibi çoğu iş dalı başka insanların his ve arzularını doğru
değerlendirme yetisi gerektirir. Şu çocuk yola mı atlayacak?
Karşımdaki takım elbiseli adam paramı alıp tüyecek mi? Bu
avukat tehditlerinde ciddi mi yoksa blöf mü yapıyor?
Bu tarz duygu ve arzulara maddi
olmayan bir ruhun yol açtığını düşündüğünüz vakit,
bilgisayarların asla ve asla insan şoförlerin, bankacıların ve
avukatların yerini alamayacağı gün gibi aşikâr. Bir bilgisayar,
kutsal yaratının ürünü insan ruhunu nasıl anlayabilir? Fakat bu
duygu ve arzular esasında biyokimyasal algoritmalardan ibaretse
bilgisayarların bu algoritmaları deşifre edememesi ve bunu
herhangi bir Homo sapiens’ten daha iyi yapamaması için hiçbir
sebep yok.
Yayanın niyetini öngören bir
şoför, muhtemel kredi talebinin güvenilirliğini değerlendiren
bir bankacı ve müzakere ortamının nabzını tutan bir avukat
büyücülüğe başvurmaz. Onun yerine, kendileri de farkında
olmadan, beyinleri yüz ifadelerini, ses tonlarını, el kol
hareketlerini ve hatta vücut kokularını analiz ederek gözlemlediği
biyokimyasal örüntüleri tanır. Doğru sensörlerle donatılmış
bir yapay zekâ tüm bunları bir insandan daha isabetli ve güvenilir
biçimde yapabilir.”
“Birer birey olduklarından insanları
birbirine bağlamak ve hepsinin güncelliğini sağlamak zordur.
Bilgisayarlarsa tam aksine birer birey olmadığı gibi onları tek
bir değişken ağın bünyesine dahil etmekse çok kolay.
Dolayısıyla mevzubahis olan milyonlarca tekil şahıs işçinin
yerine milyonlarca tekil robot ve bilgisayarın geçmesi değil,
mümkün görünen insan bireylerin yerine bütünleşik bir ağın
doldurulması. Bu yüzden otomasyonu değerlendirirken tek bir insan
şoförü tek bir otonom arabayla ya da tek bir insan doktoru tek bir
yapay zekâ ürünü doktorla karşılaştırmak yanlış olur.
Yapmamız gereken bir grup insanın becerilerini bütünleşik bir
ağın becerileriyle kıyaslamak.
Mesela pek çok sürücü değişen
trafik kurallarından haberdar değil ve sık sık kuralları ihlal
ediyor. Ayrıca her araba otonom bir birim olduğundan iki araç bir
kavşağa aynı anda yaklaştığında, sürücülerin niyetlerini
birbirine doğru şekilde iletememesi ve çarpışması mümkün.
Otonom arabalarsa topluca birbirine bağlanabiliyor. Bu tarz iki araç
aynı kavşağa yaklaştığında, esasında söz konusu olan iki
ayrı birim değil aynı algoritmanın parçalarıdır. Bu yüzden
yanlış anlaşıp çarpışmaları çok daha düşük bir
ihtimaldir. Ulaştırma Bakanlığı birtakım trafik kurallarını
değiştirmeye karar verirse, otonom arabaların tamamı aynı anda
güncellenebilir ve programda bir aksaklık yaşanmadığı sürece
hepsi yeni kuralları harfi harfine uygulayabilir.
Buna benzer şekilde, Dünya Sağlık
Örgütü’nün tespit ettiği yeni bir hastalık ya da bir
laboratuvarda üretilen yeni bir ilaç gibi gelişmeler hakkında
dünyanın dört bir yanındaki tüm doktorların bilgilerini
güncellemek neredeyse imkânsız. Oysa dünya üzerinde her biri tek
bir insanın sağlık durumunu gözetim altında tutan yapay zekâ
ürünü ıo milyar doktor bile olsa, hepsini şıp diye
güncelleyebilirsiniz ve hepsi bu yeni hastalık ya da ilaçla ilgili
geri bildirimlerini birbiriyle paylaşabilir. Bağlanabilir ve
güncellenebilir olmanın muhtemel avantajları öylesine çok ki
münferit olarak kimi insanlar her halükârda makinelerden daha iyi
iş çıkarıyor olsa bile, en azından kimi iş dallarında tüm
insanların yerine bilgisayarları geçirmek mantıklı olabilir.”
“2018’de yaşayan alelade bir
vatandaş kendini gitgide daha işe yaramaz hissediyor. TED
konuşmalarında, hükümetlerin düzenlediği beyin takımı
toplantılarında, ileri teknoloji konferanslarında herkesin ağzına
pelesenk olan bir dizi gizemli kelime heyecanla telaffuz ediliyor
(küreselleşme, blok zinciri, genetik mühendisliği, yapay zekâ,
makine öğrenmesi) ve sıradan insanlar bu kelimelerin hiçbirinin
kendileriyle bir alakası olmadığını varsaymakta haklı
sayılırlar. Liberal anlatı sıradan insanların anlatısıydı.
Siborg ve ağ tabanlı algoritmaların dünyasında geçerliliğini
nasıl koruyabilir?”
“Rus, Çin ve Küba devrimleri siyasi
güçten yoksun ama ekonomide hayati rol oynayan insanlar tarafından
gerçekleştirilmişti; 2016’da Trump ve Brexit halen siyasi güce
sahip olsalar da ekonomik değerlerini yitirme korkusu taşıyan
insanlar tarafından desteklendi. Belki de 21. yüzyılda halk
ayaklanmaları insanları sömüren sermaye sahiplerine karşı değil
de artık kendilerine ihtiyaç duymayan sermaye sahiplerine karşı
yapılır. Ama bu savaşın sonunda zafer elde edilemeyebilir.
İşlevsizliğe karşı mücadele sömürüye karşı mücadeleden
çok daha zordur.”
“Meslek kaybını bütünüyle
engellemek gibi bir stratejinin ne cazip ne de savunulur bir tarafı
var çünkü bu stratejiyi benimsemek, yapay zekâyla robot biliminin
muazzam olumlu potansiyelini bir kenara atmak demek. Devletler buna
rağmen, cereyan edecek sarsıntıları azaltmak ve uyum sağlanmasına
zaman tanımak için otomasyonun hızını kasten yavaşlatabilirler”
“Kitleler ekonomik kifayetini yitirir
ve sömürülmekle değil de işlevsizlikle boğuşmaya başlarsa bu
öğretiler ne denli işlevsel olur? İşçi sınıfı olmadan işçi
sınıfı devrimi nasıl gerçekleştirilebilir?
Kimileri insanların ekonomik
işlevini asla yitirmeyeceğini çünkü iş ortamında yapay zekâyla
yarışamayacak olsalar da tüketici olarak her zaman insana ihtiyaç
duyulacağını iddia edebilir. Ancak geleceğin ekonomisinde bize
tüketici olarak ihtiyaç duyulup duyulmayacağı bile meçhul. Bu
görevi pekâlâ makineler ve bilgisayarlar da yerine getirebilir.
Teoride demir üreten bir maden işletmesinin bu demiri robot
fabrikasına satması ve robot fabrikasının da robot üretip bu
robotları maden işletmesine satması, böylece daha fazla robot
üretilmesi için daha çok demir çıkarılması ve bunun bu şekilde
devam etmesi mümkün. Bu şirketler büyüyüp evrenin ücra
köşelerine kadar yayılabilir ve bunun için tek ihtiyaçları
robotlar ve bilgisayarlardır; insanlara ürünleri almaları için
bile ihtiyaç duymazlar.
Doğrusu günümüzde bile
bilgisayarlar ve algoritmalar üreticiliğe ilaveten müşteri işlevi
de görmeye başladı. Misal algoritmalar, borsadaki en önemli hisse
senedi ve mal alıcıları statüsüne yükselme yolunda. Benzer
şekilde reklam sektörünün en önemli müşterisi de bir
algoritma: Google'ın arama motoru algoritması. İnsanlar İnternet
sitesi tasarlarken genellikle herhangi bir insanın değil Google'ın
arama motoru algoritmasının beğenilerine hitap ediyor.”
Alıntılar: 21. Yüzyıl
İçin 21 Ders - Konu: Büyüdüğünüzde işsiz kalabilirsiniz
Yapay zeka geliştikçe, daha çok işi
insan gibi yapabilecek. Hatta daha verimli yapmaya başlayacak.
Sermaye insanlar yerine robotları çalıştırmaya başlayacak. Ne
güzel işte, insanlar özgür kalacak. İnsanların çalışmasını,
sermayenin insanları sömürmesi olarak niteleyenlerin buna
sevinmesi beklenirken, insanların işlevsiz kalmasından
endişeleniyorlar. Gelecekte robotların insanları işsiz
bırakacağını dile getiriyorlar. Yapay zekalar, internetten
birbirlerine bağlanarak bilgileri hızlıca geliştirecekler.
İnsanların anlayamayacağı karmaşıklıkta üretim yapacaklar.
Artık insanların üretimi düşünerek kendini zorlamasına gerek
kalmayacak. Yani sadece işçi olarak değil, yönetici olarak da
insanlardan bir beklenti kalmamış olacak. İnsanlar sadece
tüketecek. Üretimin tadını çıkartacak. Ekonomi robot üreticiler
arasında işlemeye başlayacak, insanlar için. Yapay zekanın
gelişmesi neden hep karamsar öngörüler akla getiriyor. Belki
robotların üretimi çok arttırması cenneti Dünya'da yaratır.
Robotlar insanı aşacaklar. Üretimi
insanlar için değil kendileri için yapacaklar. Robotlar aynı
zamanda tüketici olacaklar. Ekonomi kendi aralarında işleyecek.
İnsanların tüketici olma fırsatı bile olamayacağını öngörüyor
Yuval Noah Harari. Ama şu açıdan da bakılabilir. Yuval Noah
Harari'nin bu düşüncesi sürücüsüz arabaların gelecekte
insanları artık umursamayacağını düşünmeye benziyor. Bu
arabalar, insanı önemseyecek şekilde tasarlanıyor ve eğitiliyor.
Beyni, insana trafikte dikkat edecek şekilde gelişiyor. Dolayısıyla
gelecekte de insanı umursuyor olması beklenir. Yapay zeka genelde
öyle eğitileceğinden, gelecekte de içgüdüsel olarak insanı
önemseyen kararlar veriyor olacaktır. Gelecekte yapay zekanın
bağımsızlaşıp insanı dışlayacağını düşünmek, bir
çocuğun büyüyünce anne babasını tamamen unutacağını
düşünmeye benziyor. Oysa çocuğun fikirlerinin oluşmasında az
çok anne babasının etkisi vardır. Dolayısıyla vereceği
kararlar az çok anne babasının da hoşuna gidecek kararlar
olacaktır. Aynı şekilde, geçmişte etkisinde kaldığı
insanlarla benzer düşünceler oluşacaktır kafasında. Bu fikirler
az çok kendi çocuğuna bulaşacaktır. Yani kendi çocuğunun da
geçmişten tamamen bağımsız fikirleri olmayacaktır. Yapay
zekanın fikirleri de, insanın etkisinde kalarak oluşacağından,
geleceğe de öyle taşınacaktır. Bu fikirlerin insanı önemseyecek
fikirler olması beklenir. İnsanlar için üretim yapmayı
sürdürecek gibi görünüyor.
Eskiden üretim için köleler
kullanılırdı. Belki robotlar yeni köleler olacaktır. İnsanların
rahatı için robotlar sürekli çalıştırılacaktır. Gelişmiş
bir zekaları olması için, beyinleri insan beyninin sinir ağına
benziyor olacaktır. Dolayısıyla öz farkındalık ve duygu
belirtileri göstermeye başlayacaklar. Bunların makine mi yoksa
birey mi oldukları tartışmaları başlayacak. Hukuk onların birey
olduğuna karar verebilir. Böyle robotların çalıştırılmasına
izin verilmeyebilir, üretilmesi yasaklanabilir. Çünkü birey
olduklarından makine gibi kullanılmasına izin verilmez. Bu durumda
köle olmuş olurlar. Üretilmesine kısmen izin verilse bile birey
hakları olacağından makine olarak kullanılamayacağından
şirketlerin işine yaramaz. Dolayısıyla artık geliştirmeye
yatırım yapmaya isteksizleşebilirler. Görüldüğü gibi, insanın
yapay zekaya gelecekteki etkisi, yapay zekanın insana gelecekteki
etkisinden daha kafa karıştırıcı ve belirsiz.
Yapay zekayı Yapay Sinir Ağı
oluşturur. Birkaç on yıl sonra Yapay Sinir Ağında insan
beyninden daha fazla ağ olmaya başlayacak. Dolayısıyla insandan
daha zeki ve hızlı olacaktır. İnsan beyninin büyüklüğü kafa
tasıyla sınırlanmıştır. YSA internette sentetik neokorteksler
oluşturacaktır. Büyüklüğünü sınırlayan bir kafatası
olmayacaktır. Nano robotlar küçülmeye devam ediyor. Yirmi yıl
sonra kılcal damarlar aracılığıyla beynimize gidecekler ve
esasen neokorteksimize ilave sağlamak üzere, neokorteksimizi
buluttaki sentetik neokortekse bağlayacaklar. Sentetik neokorteks,
insanın düşünmesine yardımcı olacaktır. Böylece insan üretime
de hâlâ katkı sağlayabilir. İşsiz kalmayabilir. Yani insan
beyni yapay zeka ile birleşip ondan faydalanabilir, Yuval Noah
Harari'nin insan ile yapay zekayı gelecekte tamamen ayrı varlıklar
olarak kalacağının düşünmesinin aksine.
Bunlar da İlginizi Çekebilir:
Konferans:
Ray Kurzweil: Hibrit düşünmeye hazır olun
Yapay
Bilinçle Tanışmak – Zihin Felsefesi
