İnsan çevirisi bile %98 başarılı
oluyor. %100 olamıyor. Çevrilecek metin çevirenin yabancısı
olduğu bir konuysa bu başarı daha da düşecektir. Örneğin
çeviren kişinin önüne fizik konulu bir metin geldi. Çeviren kişi
fiziğe uzak biriyse çevirmekte oldukça zorlanacaktır. Çünkü
cümlenin sadece yapısını çözmek yetmez. Konunun gelişini de
takip etmek gerekir. Ama günümüzdeki makine çevirileri sadece
cümle cümle çevirmektedir, şimdilik. Basit bir örnek vereyim.
Cümlede farklı anlamları olan bir kelime geçebilir. Hangi
anlamının kullanıldığı, çevrilen metnin genel konusundan
çıkarılabilir. Dolayısıyla cümle cümle çevirmek her zaman
yetmez. Ama insan bilincine yaklaştıkça konuyu da takip
edebilecektir. Anlamak için bir sürü hiyerarşik çağrışım
kurulmalı. Çağrışımların haritalamasının sığabileceği
milyonlarca yapay sinir ağı sağlanmalı. Ama gerçek şu ki cümle
cümle çeviriden, konuyu anlayarak çeviriye daha epey zaman var.
Çünkü bunun için insan beynindeki sinir ağının da büyük
ölçüde taklit edilmesini gerektirir. Elbette bu sinir ağı farklı
konularda dil deneyimi biriktirmelidir, bir çocuğun konuşmayı
öğrenmesi gibi. Ama elbette eksik kalan konular hep olacaktır. O
konularda çeviri yaparken hata yapacaktır, tıpkı yabancısı
olduğu bir konuyu çevirmeye çalışan bir insan gibi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder