Atlar Günümüzde İşsiz Kaldı, Peki İnsanların Durumu Ne Olacak

Ülke ekonomilerini bir pasta olarak düşünürsek, dünya genelindeki teknolojik gelişmeler istisnasız tüm pastaların çok daha büyümesini sağlamıştır. Bu da artan gelirin, ekonominin bir alanında işsiz kalan çalışanlara yönelik talebin başka alanlarda artmasına ve başka işler bulmalarına olanak tanımıştır.

Gelecekte de hiç kuşkusuz, ekonomik pasta büyümeye, gelirler her zamankinden fazla gelmeye, ürünlere yönelik talep artmaya devam edecek. Ancak bu durumun, geçmişte olduğu gibi insanların emeklerine yönelik talebi artıracağından emin olamayız.
...

...1948’den günümüze İngiliz imalat sektörünü ele alalım. İngiliz ekonomi pastasının bu kısmı da 20’nci yüzyılın ikinci yarısında büyümüştür. Bu durum ilk aşamada daha fazla kişiye istihdam yaratsa da 1970’lerin sonlarından itibaren istihdam düşmeye başlamıştır. Günümüzde sektör 1948’e oranla yüzde 150 daha fazla üretim yaptığı halde, bu üretim için yüzde 60 daha az çalışana ihtiyaç duyuyor. Burada da imalat sektörü ürünleri harcamaları arttığı halde, yeni teknolojilerin yaygınlaşmasıyla birlikte bunları üretecek insanlara yönelik talep azalmıştır.
...

Gelecekte insanların muhtemelen farklı istek ve ihtiyaçları olacağı, hatta günümüzde hayal bile edemediğimiz şeyleri talep edecekleri doğrudur. (Steve Jobs’un ifadesiyle “tüketiciler biz onlara gösterene dek ne istediklerini bilmez”.) Ancak bu durumun insan emeğine yönelik talebi artırması şart değildir.
...

Ekonomik yaşamın en yeni kısımlarına baktığımızda bu durumun ortaya çıkmakta olduğu kaygısına kapılabiliriz. 1964’te ABD’nin en değerli şirketi 758.611 çalışanı bulunan AT&T’ydi. 2018’e gelindiğinde sadece 132.000 çalışanı olan Apple, 2019’da ise tahtı Apple’dan devralan 131.000 çalışana sahip Microsoft en değerli şirket olmuştu. (1960’larda bu şirketlerin ikisi de yoktu.)
...

Önde gelen iki iktisatçı, Daron Acemoğlu ve Pascual Restrepo’ya göre, değişen pasta etkisinin bu versiyonu Wassily Leontief’in çalışma hayatının geleceğine yönelik karamsarlığına verilebilecek en etkili yanıttır. Hatırlarsanız, Leontief “atların başına gelenin insanların da başına geleceğini” iddia ediyordu: Traktörler ve arabaların atları işsiz bırakması gibi, yeni teknolojiler de insanları işsiz bırakacaktı.

Acemoğlu ve Restrepo insanlarla atlar arasında, Leontief’in bugüne dek neden yanıldığını açıklayan önemli bir fark olduğunu savunur. İkili, teknolojik gelişimin üretim biçimlerini dönüştürmesinin “yeni ve daha karmaşık” görevlere yönelik talebi artırdığını söyler. İnsanlar, atların aksine, bu tür faaliyetlere uygundur. Bu nedenle de Leontief’in atlarla insanları aynı kefeye koyması doğru değildir. Ekonomi değiştikçe, işinden olan insanlar iş değiştirebilir ve bu işlerin gerektirdiği karmaşık görevleri yerine getirebilir. Tam aksine, sadece arabaları çekebilen ve yük taşıyabilen atlar ise işsiz kaldıklarında ekonominin başka alanlarında çalışamaz.

İnsanların ekonomide yeni ortaya çıkabilecek görevleri yerine getirebilecek donanıma sahip olduğu varsayımı şu an için doğru olabilir. Ancak, geleceğe baktığımızda, bunun her zaman böyle olacağını kesin bir şekilde söyleyemeyiz. Teknolojik gelişim üretim şekillerini değiştirerek yapılması gereken yeni görevler ortaya çıkarabilir; ancak neden bu görevleri yerine getirmeye en uygun olanların insanlar olduğunu varsayıyoruz? Görev gaspı sürdükçe yeni ve karmaşık görevlerin giderek daha fazlasını makinelere bırakmak daha mantıklı hale gelmez mi?

Acemoğlu ve Restrepo bu soruya şaşırtıcı bir cevap verir. İkili, insanların makineler yüzünden işsiz kalması sonucunda işgücünün ucuzlayacağını söyler: İş arayanların sayısının artması maaşları aşağı çeker. Bu da şirketleri, azalan işgücünün maliyetinden yararlanmak üzere, insanların yerine getireceği görevler icat etmeye teşvik eder. İşte bu yüzden yeni görevleri yerine getirmeye en uygun adaylar insanlardır: Çünkü bu görevler insanlar düşünülerek yaratılır. Ustalıklı bir düşünce. Ancak doğru olması durumunda ortaya yeni bir bilmece çıkar: Bu mekanizmanın neden atlara bir faydası olmadı? İşsiz kalan atların maliyeti de ucuzlayacaktı. Neden makinelerden çok atlara uygun görevler yaratılmadı? Ucuz atlar neden işsiz kaldı?
...

Şu an için, insanların becerilerinin makinelere kıyasla çok etkileyici düzeyde olması nedeniyle, insanlardan yararlanmanın yeni yollarını bulacağımızı düşünmek cazip geliyor. Ancak makinelerin becerileri arttıkça, tıpkı günümüzdeki atlar gibi, gelecekteki insanlar ekonomik faaliyetlerin pek çok alanında makinelere kıyasla güçsüz hale gelmeye başlayacak. Bu nedenle yeni görevlerin giderek daha çoğu makineler tarafından yerine getirilecek. Böylece, değişen pasta etkisi bize değil, makinelere destek olacak.

Alıntılar: Çalışılmayan Bir Dünya

Bunlar da İlginizi Çekebilir:
Yapay Zeka İnsanları İşsiz Bırakacak mı – Teknoloji
Aklı Vücutta Olan Beyin - Zihin Felsefesi