Yapay Zeka İnsanları İşsiz Bırakacak mı – Teknoloji

“Yapay zekâ bilhassa başka insanlar hakkında sezgi gerektiren işlerde daha iyi bir performans sergileyebilir. Yayaların dolaştığı bir sokakta araba sürmek, yabancılara borç para vermek ve iş anlaşması pazarlığı yapmak gibi çoğu iş dalı başka insanların his ve arzularını doğru değerlendirme yetisi gerektirir. Şu çocuk yola mı atlayacak? Karşımdaki takım elbiseli adam paramı alıp tüyecek mi? Bu avukat tehditlerinde ciddi mi yoksa blöf mü yapıyor?

Bu tarz duygu ve arzulara maddi olmayan bir ruhun yol açtığını düşündüğünüz vakit, bilgisayarların asla ve asla insan şoförlerin, bankacıların ve avukatların yerini alamayacağı gün gibi aşikâr. Bir bilgisayar, kutsal yaratının ürünü insan ruhunu nasıl anlayabilir? Fakat bu duygu ve arzular esasında biyokimyasal algoritmalardan ibaretse bilgisayarların bu algoritmaları deşifre edememesi ve bunu herhangi bir Homo sapiens’ten daha iyi yapamaması için hiçbir sebep yok.

Yayanın niyetini öngören bir şoför, muhtemel kredi talebinin güvenilirliğini değerlendiren bir bankacı ve müzakere ortamının nabzını tutan bir avukat büyücülüğe başvurmaz. Onun yerine, kendileri de farkında olmadan, beyinleri yüz ifadelerini, ses tonlarını, el kol hareketlerini ve hatta vücut kokularını analiz ederek gözlemlediği biyokimyasal örüntüleri tanır. Doğru sensörlerle donatılmış bir yapay zekâ tüm bunları bir insandan daha isabetli ve güvenilir biçimde yapabilir.”

“Birer birey olduklarından insanları birbirine bağlamak ve hepsinin güncelliğini sağlamak zordur. Bilgisayarlarsa tam aksine birer birey olmadığı gibi onları tek bir değişken ağın bünyesine dahil etmekse çok kolay. Dolayısıyla mevzubahis olan milyonlarca tekil şahıs işçinin yerine milyonlarca tekil robot ve bilgisayarın geçmesi değil, mümkün görünen insan bireylerin yerine bütünleşik bir ağın doldurulması. Bu yüzden otomasyonu değerlendirirken tek bir insan şoförü tek bir otonom arabayla ya da tek bir insan doktoru tek bir yapay zekâ ürünü doktorla karşılaştırmak yanlış olur. Yapmamız gereken bir grup insanın becerilerini bütünleşik bir ağın becerileriyle kıyaslamak.

Mesela pek çok sürücü değişen trafik kurallarından haberdar değil ve sık sık kuralları ihlal ediyor. Ayrıca her araba otonom bir birim olduğundan iki araç bir kavşağa aynı anda yaklaştığında, sürücülerin niyetlerini birbirine doğru şekilde iletememesi ve çarpışması mümkün. Otonom arabalarsa topluca birbirine bağlanabiliyor. Bu tarz iki araç aynı kavşağa yaklaştığında, esasında söz konusu olan iki ayrı birim değil aynı algoritmanın parçalarıdır. Bu yüzden yanlış anlaşıp çarpışmaları çok daha düşük bir ihtimaldir. Ulaştırma Bakanlığı birtakım trafik kurallarını değiştirmeye karar verirse, otonom arabaların tamamı aynı anda güncellenebilir ve programda bir aksaklık yaşanmadığı sürece hepsi yeni kuralları harfi harfine uygulayabilir.

Buna benzer şekilde, Dünya Sağlık Örgütü’nün tespit ettiği yeni bir hastalık ya da bir laboratuvarda üretilen yeni bir ilaç gibi gelişmeler hakkında dünyanın dört bir yanındaki tüm doktorların bilgilerini güncellemek neredeyse imkânsız. Oysa dünya üzerinde her biri tek bir insanın sağlık durumunu gözetim altında tutan yapay zekâ ürünü ıo milyar doktor bile olsa, hepsini şıp diye güncelleyebilirsiniz ve hepsi bu yeni hastalık ya da ilaçla ilgili geri bildirimlerini birbiriyle paylaşabilir. Bağlanabilir ve güncellenebilir olmanın muhtemel avantajları öylesine çok ki münferit olarak kimi insanlar her halükârda makinelerden daha iyi iş çıkarıyor olsa bile, en azından kimi iş dallarında tüm insanların yerine bilgisayarları geçirmek mantıklı olabilir.”

“2018’de yaşayan alelade bir vatandaş kendini gitgide daha işe yaramaz hissediyor. TED konuşmalarında, hükümetlerin düzenlediği beyin takımı toplantılarında, ileri teknoloji konferanslarında herkesin ağzına pelesenk olan bir dizi gizemli kelime heyecanla telaffuz ediliyor (küreselleşme, blok zinciri, genetik mühendisliği, yapay zekâ, makine öğrenmesi) ve sıradan insanlar bu kelimelerin hiçbirinin kendileriyle bir alakası olmadığını varsaymakta haklı sayılırlar. Liberal anlatı sıradan insanların anlatısıydı. Siborg ve ağ tabanlı algoritmaların dünyasında geçerliliğini nasıl koruyabilir?”

“Rus, Çin ve Küba devrimleri siyasi güçten yoksun ama ekonomide hayati rol oynayan insanlar tarafından gerçekleştirilmişti; 2016’da Trump ve Brexit halen siyasi güce sahip olsalar da ekonomik değerlerini yitirme korkusu taşıyan insanlar tarafından desteklendi. Belki de 21. yüzyılda halk ayaklanmaları insanları sömüren sermaye sahiplerine karşı değil de artık kendilerine ihtiyaç duymayan sermaye sahiplerine karşı yapılır. Ama bu savaşın sonunda zafer elde edilemeyebilir. İşlevsizliğe karşı mücadele sömürüye karşı mücadeleden çok daha zordur.”

“Meslek kaybını bütünüyle engellemek gibi bir stratejinin ne cazip ne de savunulur bir tarafı var çünkü bu stratejiyi benimsemek, yapay zekâyla robot biliminin muazzam olumlu potansiyelini bir kenara atmak demek. Devletler buna rağmen, cereyan edecek sarsıntıları azaltmak ve uyum sağlanmasına zaman tanımak için otomasyonun hızını kasten yavaşlatabilirler”

“Kitleler ekonomik kifayetini yitirir ve sömürülmekle değil de işlevsizlikle boğuşmaya başlarsa bu öğretiler ne denli işlevsel olur? İşçi sınıfı olmadan işçi sınıfı devrimi nasıl gerçekleştirilebilir?

Kimileri insanların ekonomik işlevini asla yitirmeyeceğini çünkü iş ortamında yapay zekâyla yarışamayacak olsalar da tüketici olarak her zaman insana ihtiyaç duyulacağını iddia edebilir. Ancak geleceğin ekonomisinde bize tüketici olarak ihtiyaç duyulup duyulmayacağı bile meçhul. Bu görevi pekâlâ makineler ve bilgisayarlar da yerine getirebilir. Teoride demir üreten bir maden işletmesinin bu demiri robot fabrikasına satması ve robot fabrikasının da robot üretip bu robotları maden işletmesine satması, böylece daha fazla robot üretilmesi için daha çok demir çıkarılması ve bunun bu şekilde devam etmesi mümkün. Bu şirketler büyüyüp evrenin ücra köşelerine kadar yayılabilir ve bunun için tek ihtiyaçları robotlar ve bilgisayarlardır; insanlara ürünleri almaları için bile ihtiyaç duymazlar.

Doğrusu günümüzde bile bilgisayarlar ve algoritmalar üreticiliğe ilaveten müşteri işlevi de görmeye başladı. Misal algoritmalar, borsadaki en önemli hisse senedi ve mal alıcıları statüsüne yükselme yolunda. Benzer şekilde reklam sektörünün en önemli müşterisi de bir algoritma: Google'ın arama motoru algoritması. İnsanlar İnternet sitesi tasarlarken genellikle herhangi bir insanın değil Google'ın arama motoru algoritmasının beğenilerine hitap ediyor.”

Alıntılar: 21. Yüzyıl İçin 21 Ders - Konu: Büyüdüğünüzde işsiz kalabilirsiniz

Yapay zeka geliştikçe, daha çok işi insan gibi yapabilecek. Hatta daha verimli yapmaya başlayacak. Sermaye insanlar yerine robotları çalıştırmaya başlayacak. Ne güzel işte, insanlar özgür kalacak. İnsanların çalışmasını, sermayenin insanları sömürmesi olarak niteleyenlerin buna sevinmesi beklenirken, insanların işlevsiz kalmasından endişeleniyorlar. Gelecekte robotların insanları işsiz bırakacağını dile getiriyorlar. Yapay zekalar, internetten birbirlerine bağlanarak bilgileri hızlıca geliştirecekler. İnsanların anlayamayacağı karmaşıklıkta üretim yapacaklar. Artık insanların üretimi düşünerek kendini zorlamasına gerek kalmayacak. Yani sadece işçi olarak değil, yönetici olarak da insanlardan bir beklenti kalmamış olacak. İnsanlar sadece tüketecek. Üretimin tadını çıkartacak. Ekonomi robot üreticiler arasında işlemeye başlayacak, insanlar için. Yapay zekanın gelişmesi neden hep karamsar öngörüler akla getiriyor. Belki robotların üretimi çok arttırması cenneti Dünya'da yaratır.

Robotlar insanı aşacaklar. Üretimi insanlar için değil kendileri için yapacaklar. Robotlar aynı zamanda tüketici olacaklar. Ekonomi kendi aralarında işleyecek. İnsanların tüketici olma fırsatı bile olamayacağını öngörüyor Yuval Noah Harari. Ama şu açıdan da bakılabilir. Yuval Noah Harari'nin bu düşüncesi sürücüsüz arabaların gelecekte insanları artık umursamayacağını düşünmeye benziyor. Bu arabalar, insanı önemseyecek şekilde tasarlanıyor ve eğitiliyor. Beyni, insana trafikte dikkat edecek şekilde gelişiyor. Dolayısıyla gelecekte de insanı umursuyor olması beklenir. Yapay zeka genelde öyle eğitileceğinden, gelecekte de içgüdüsel olarak insanı önemseyen kararlar veriyor olacaktır. Gelecekte yapay zekanın bağımsızlaşıp insanı dışlayacağını düşünmek, bir çocuğun büyüyünce anne babasını tamamen unutacağını düşünmeye benziyor. Oysa çocuğun fikirlerinin oluşmasında az çok anne babasının etkisi vardır. Dolayısıyla vereceği kararlar az çok anne babasının da hoşuna gidecek kararlar olacaktır. Aynı şekilde, geçmişte etkisinde kaldığı insanlarla benzer düşünceler oluşacaktır kafasında. Bu fikirler az çok kendi çocuğuna bulaşacaktır. Yani kendi çocuğunun da geçmişten tamamen bağımsız fikirleri olmayacaktır. Yapay zekanın fikirleri de, insanın etkisinde kalarak oluşacağından, geleceğe de öyle taşınacaktır. Bu fikirlerin insanı önemseyecek fikirler olması beklenir. İnsanlar için üretim yapmayı sürdürecek gibi görünüyor.

Eskiden üretim için köleler kullanılırdı. Belki robotlar yeni köleler olacaktır. İnsanların rahatı için robotlar sürekli çalıştırılacaktır. Gelişmiş bir zekaları olması için, beyinleri insan beyninin sinir ağına benziyor olacaktır. Dolayısıyla öz farkındalık ve duygu belirtileri göstermeye başlayacaklar. Bunların makine mi yoksa birey mi oldukları tartışmaları başlayacak. Hukuk onların birey olduğuna karar verebilir. Böyle robotların çalıştırılmasına izin verilmeyebilir, üretilmesi yasaklanabilir. Çünkü birey olduklarından makine gibi kullanılmasına izin verilmez. Bu durumda köle olmuş olurlar. Üretilmesine kısmen izin verilse bile birey hakları olacağından makine olarak kullanılamayacağından şirketlerin işine yaramaz. Dolayısıyla artık geliştirmeye yatırım yapmaya isteksizleşebilirler. Görüldüğü gibi, insanın yapay zekaya gelecekteki etkisi, yapay zekanın insana gelecekteki etkisinden daha kafa karıştırıcı ve belirsiz.

Yapay zekayı Yapay Sinir Ağı oluşturur. Birkaç on yıl sonra Yapay Sinir Ağında insan beyninden daha fazla ağ olmaya başlayacak. Dolayısıyla insandan daha zeki ve hızlı olacaktır. İnsan beyninin büyüklüğü kafa tasıyla sınırlanmıştır. YSA internette sentetik neokorteksler oluşturacaktır. Büyüklüğünü sınırlayan bir kafatası olmayacaktır. Nano robotlar küçülmeye devam ediyor. Yirmi yıl sonra kılcal damarlar aracılığıyla beynimize gidecekler ve esasen neokorteksimize ilave sağlamak üzere, neokorteksimizi buluttaki sentetik neokortekse bağlayacaklar. Sentetik neokorteks, insanın düşünmesine yardımcı olacaktır. Böylece insan üretime de hâlâ katkı sağlayabilir. İşsiz kalmayabilir. Yani insan beyni yapay zeka ile birleşip ondan faydalanabilir, Yuval Noah Harari'nin insan ile yapay zekayı gelecekte tamamen ayrı varlıklar olarak kalacağının düşünmesinin aksine.

Bunlar da İlginizi Çekebilir:
Konferans: Ray Kurzweil: Hibrit düşünmeye hazır olun
Yapay Bilinçle Tanışmak – Zihin Felsefesi