Düşünmek nasıl mümkün olur! Sürekli iç sesimizi duyarız. Fikirleri iç sesimizle aklımızdan geçiririz. Böyle düşünürüz. Aslında bilincimizin farkında böyle oluruz. Peki doğuştan duyma engelli bir insan nasıl düşünebilir! Son zamanlarda yapılmış olan araştırmalar; dilin beyinde yer alan hafıza, somut düşünme ve kişisel farkındalık gibi bölgelerdeki işleyişlerle doğrudan ilişkisi olduğunu gösteriyor. Doğuştan duyma engelli birinin iç sesi olmayacaktır. Çünkü dil bilmeyecektir. Bu yüzden önemli zihinsel engellerle karşılaşacaktır ne yazık ki. Yeterli bir düşünme yetisi olmayacaktır. Farkındalıkları da zayıf olacaktır.
Doğuştan duyma engelli insanlar için ne yapılması gerekiyor. Hepimiz bebekken dil öğreniyoruz. Duyma engelli insanlara da bebekken dil öğretilir. Ama elbette işaret dili öğretilir. İşte o zaman zihinsel süreçleri normal işliyor. Öz farkındalıkları gelişiyor. Gayet iyi düşünebiliyorlar. Peki onlarda da bir iç ses mi oluşuyor. Hayır. Onlarda iç işaret dili oluşuyor. Onu kullanarak fikirleri akıllarından geçiriyorlar. Onun üzerinden düşünüyorlar.
Bir çok insan en önemli duyusunun “görme” olduğunu düşünür. Bebekken dil öğrenmemizi sağlayan duyma duyumuzdur. Onun sayesinde bir iç sesimiz oluyor. Düşünmemizi sağlıyor. Sanki “duyma” duyumuz daha önemli görünüyor!
Hayvanlar konuşmuyor. İç sesleri varsa bile çok basit. Peki bir maymuna işaret dili öğretilse neler olurdu. Koko, 1972'de San Francisco Hayvanat Bahçesi'nde doğmuş bir goril. İsmi Japoncadaki Hanabiko, yani "havai fişeklerin çocuğu" sözcüğünün kısaltmasından geliyor. Çünkü ABD'nin bağımsızlık günü 4 Temmuz'da doğdu. 1972'den beri uzun dönem bakıcısı Francine Patterson ("Penny" takma adını kullanıyor) tarafından kendisine Amerikan İşaret Dili öğretiliyor. Söylediğine göre Koko, kendisinin Goril İşaret Dili dediği dilde 1000 kelimeyi anlıyor. İngilizce konuşma dilinin ise 2000 kelimesini rahatlıkla anlayabiliyor. Yine de Noam Chomsky ve Steven Pinker gibi uzmanlardan bazı itirazlar geliyor: Bu maymunların 2-3 yaşındaki insan bebeklerinin davranışlarından öteye geçemediğini belirtiyorlar.
İlgili Belgeler:
Duyma
engelli bireylerin düşünme süreci nasıl işliyor? -
Uplifers
İnsan-Goril
Dostluğu: Koko ile Bir Diyalog – Evrim Ağacı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder